Voice-overs krijgen regelmatig de meest onduidelijke, verwarrende en slecht geschreven voice scripts aangeleverd om in te spreken. Hieronder tien tips om betere voice-over scripts te schrijven en onnodige re-takes te voorkomen.
#1 Hou je boodschap simpel.
Eenvoudige dingen ingewikkeld uitleggen. Dat lijkt soms het credo van tekstschrijvers te zijn, wanneer ze een voice-over script schrijven. Hou je
boodschap simpel en onthoud dat de mensen die naar jouw voice-over moeten luisteren de tekst niet voor hun neus hebben liggen. Get to the point in zo eenvoudig mogelijke bewoordingen, zélfs als het om ingewikkelde dingen gaat. Vat je boodschap samen in één simpele zin of vraag en schrijf daar de rest van je script om heen.
#2 Vermijd schrijftaal, gebruik spreektaal.
Schrijftaal leest lekker, maar klinkt niet. Vermijd woorden die je in het dagelijkse spraakgebruik niet of nauwelijks tegen komt. Ze laten je tekst ouderwets klinken en maken het moeilijker voor de hersenen om te begrijpen wat er precies bedoeld wordt. Mensen letten beter op wanneer ze in spreektaal worden aangesproken. Dus weg met die deftige bewoordingen en schrijf alsof je spreekt tegen je publiek.
#3 Hou je zinnen kort.
Korte zinnen zijn beter te begrijpen. Voorkom dat je een zin in meer dan drie delen moet opbreken door toepassing van bijvoorbeeld komma’s. De best begrijpbare zinnen kun je in één adem lezen. Wanneer je gaat goochelen met lange bijzinnen maak je je boodschap ingewikkelder dan noodzakelijk. Je kunt een lange zin beter opdelen in een aantal korte zinnen.
#4 Drie dingen om te onthouden.
Onderzoekers hebben ontdekt dat we maximaal drie tot vier dingen kunnen opslaan in ons bewustzijn. Toch presenteren tekstschrijvers regelmatig voice-over scripts waarin dit aantal flink wordt overschreven. Zitten er meer dan vier belangrijke zaken in jouw voice-over script? Dan is de kans groot dat je publiek er helemaal niks van onthoudt. Dus: de naam van je product, de prijs en waar je het kunt kopen, maar niet ook nog een (ingewikkeld) telefoonnummer, een extra aanbieding en een reeks data waarop je nog meer aanbiedingen hebt. Drie dingen. Onthoud dit. Voor altijd.
#5 Haakjes, afkortingen en bullet-points (wat moet je er mee?)
Voice-overs worden vrijwel elke dag geconfronteerd met onleesbare scripts. Hoe logisch woorden tussen haakjes (dus zo) er op papier ook uit zien, ze werken verwarrend voor de stemacteur. Moet hij de tekst tussen de haakjes wel oplezen? En klinkt dat dan als een bijzin?
Zorg dat je zo min mogelijk woorden tussen haakjes zet (echt) en controleer of een zin niet extra lang wordt als je er toch gebruik van moet maken. Maak je script leesbaar voor de voice-over. Vermijdt afkortingen. En onthoud dat lange lijsten met bullet-points niet lekker uit te spreken zijn, zeker als elke bullet-point betrekking heeft op een eerste zin.
#6 Maak de tekst lekker uit te spreken.
Eigenlijk het verlengde van tip twee. Zorg dat je tekst uit te spreken is! Op papier ziet “heeft u uw auto” er normaal uit, maar als je het vloeiend moet uitspreken is dat best een uitdaging. Helaas zitten voice-over scripts vol met dit soort woordcombinaties. Als je niet wil dat jouw voice-over gaat klinken als een robot, dan zorg je ervoor dat je tekst vloeit. Hoe controleer je of je tekst vloeit? Zie tip 7.
#7 Lees je script hardop (maar niet te snel!)
Als je voice-script eenmaal af is: lees hem een aantal keer hardop voor. Een zeer belangrijke stap voordat je je script naar een voice-over stuurt. Je ontdekt hierdoor eventuele onmogelijke woordcombinaties en andere problemen met je tekst direct.
Onervaren sprekers lezen sneller en onrustiger dan een professionele voice-over of stemacteur, dus lees niet te snel. Hoe vaak voice-overs niet horen “ja, maar bij mij paste het precies in x seconden!!”. Logisch, als je op turbo boost staat.
#8 Leg je marker en onderstreep-pen weg.
Voice-overs vinden het over het algemeen heel lief wannéér een klant ze wil helpen door AAN te geven waar de KLEMtoon ligt op een woord, maar het maakt een script wel ontzettend onleesbaar. Wanneer je werkt met een getrainde en ervaren voice-over is het niet nodig om markeringen in de tekst te aan te geven. Het maakt je script minder makkelijk leesbaar en ze scheppen mogelijk verwarring bij de stem en dus ook bij de luisteraar.
#9 Hou het leesbaar.
Niets is zo vervelend als voice-over script dat woordafbreking bevat, zeker als het om lange inwikkelde woorden gaat. Zorg voor een makkelijk leesbaar script met een acceptabel lettertype (bijvoorbeeld Helvetica) en lettergrootte (12) en gebruik geen of zo min mogelijk uitlijning. Een regelafstand van 1.2 is vaak prettig. Rond zinnen af op de pagina waarop ze starten, want halverwege een zin de bladzijde omslaan is lastig voor de voice-over. Grappig weetje: hoe kleiner de lettergrootte hoe minder fouten er tijdens de opname gemaakt worden. Door een kleiner lettertype kan de voice-over namelijk de volledige zin ‘overzien’. Tenzij hij een bril nodig heeft, natuurlijk.
#10 Leg uit wat je wil, maar doe niet zo subjectief!
“Deze tekst willen we graag neutraal ingesproken hebben, een beetje zoals een filmtrailer.” Een instructie voorafgaand aan de opnamesessie kan prettig zijn. Maar zorg dan wel dat die te begrijpen is. Voorkom dat je praat in subjectieve begrippen als “zakelijk, neutraal, gezellig”. Want die kunnen voor een voice-over iets heel anders betekenen dan voor jou. Gebruik muzikale termen om te omschrijven wat je zoekt, dat is redelijk universeel. Zo kun je iets zeggen over het tempo (langzaam, snel), de dynamiek (weinig, veel – Mediamarkt), het ritme (vloeiend), de toonsoort (ontspannen in stem, laag of juist gespannen, hoog) etcetera.
En ook hier geldt: hou het kort. Geef jouw gekozen voice-over de kans om zijn expertise in te zetten: daarom heb je hem immers gekozen.