Hoor je vaak dat je een goede stem hebt? Krijg je van werken met een professionele voice-over zin om zélf in te spreken? Dan zou je kunnen overwegen om stem te worden.
Maar, dat is niet eenvoudig. De markt wordt namelijk overspoeld door mensen die een microfoon, wat opname-apparatuur en goedkoop akoestisch bouwmarktschuim hebben gekocht en zichzelf ‘professioneel stem met eigen studio’ noemen.
Op een werkbaar professioneel niveau komen kost tijd, HEEL veel tijd. Denk je snel geld te kunnen verdienen? Vergeet het maar. Voice-over worden zal je waarschijnlijk vooral veel bloed, zweet en tranen gaan kosten. Maar de aanhouder wint. Wie beschikt over talent, een gezonde dosis discipline, doorzettingsvermogen en ondernemingszin heeft wellicht een toekomst als voice-over in het verschiet. Misschien, want over het stemmenvak bestaan nogal wat misvattingen.
-
Voice-overs inspreken is net zoiets als voorlezen.
Fout. Wrong. Guess again. Het heeft niks, nada, nakkes met voorlezen of oplezen te maken. Maar des te meer met tekstbegrip, inleving, het kunnen vinden én overbrengen van de ‘tekst achter de tekst’, en dus het overtuigend kunnen communiceren van een boodschap. Voorlezen is een absolute doodzonde, want het haalt de luisteraar of kijker uit zijn ‘suspension of disbelief’, zijn tijdelijke bereidheid om aan te nemen dat degene naar wie geluisterd wordt niet ingehuurd is om een tekst in een studio in te spreken, maar daadwerkelijk op de locatie van de natuurdocumentaire was, de vertegenwoordiger van het merk is, etc.
-
Het enige wat een voice-over nodig heeft is een goede stem.
Nou ja! Alwéér mis! Een prettige stem is natuurlijk wel een randvoorwaarde, maar de kwaliteit van iemands stem is veel minder belangrijk dan zijn/haar vermogen om een levenloze tekst op papier tot leven te brengen. Een goede stem irriteert niet (bijvoorbeeld door dictie of accent) maar op de schaal der voice-over-dingen kunnen we over het algemeen wel leven met een occasional slip-of-the tongue.
-
Microfoons maken de voice-over.
Helemaal waar… als je al een ervaren voice-over bént. Dan komen al die jaren van toewijding en oefening extra mooi ‘op de band’ met goede apparatuur. Maar apparatuur alleen is niet voldoende. Ook in dit vak geldt: garbage in = garbage out. En met goede apparatuur wordt het alleen maar duidelijker dat je te maken hebt met afval. Tools maken de meester niet.
-
Schrijf je in voor een voice-over cursus en je bent het.
Tja. Zou jij je laten opereren door iedereen die zich inschrijft voor een studie geneeskunde? Het volgen van workshops en cursussen heeft absoluut zin – en is tegenwoordig misschien zelfs noodzaak – maar het is geen garantie dat je ook daadwerkelijk góed zult zijn, op een werkbaar niveau kunt opereren als stem. Dat hangt allemaal af van jouw talent. En van de opleiding natuurlijk.
Volg een cursus bij een gerenommeerde beroepsopleiding; daar kun je onder professionele begeleiding alle ins en outs leren. Wel loont het om eerst goed onderzoek te doen naar de kwaliteit van zo’n opleiding. Veel opleidingaanbieders gaan alleen maar voor jouw geld. Zoek uit wie er les geeft, hoe lang ze al meedraaien en of oud-cursisten werk hebben.
Tot zover de misvattingen. Dan nu de vraag: Hoe onderzoek je of voice-over worden iets voor je is?
Een professioneel voice-over word je ook niet zomaar. Het vergt veel geduld, passie, overgave, discipline en oefening.
OEFENING? Hoe dan?
Behalve een stemtraining volgen, kun je zelf veel leren door
- voice-overs en stemacteurs na te doen (van tv, radio, film, je favoriete tekenfilmfiguren, mensen om je heen); dit helpt je flexibiliteit te vergroten, leert je pitch en toon te herkennen en toe te passen, je ontdekt de verschillende registers van je eigen stem, en hebt potentieel divers materiaal voor je demo;
- acteerlessen te nemen. Of door je aan te sluiten bij een impro-groep. Als stem moet je je goed kunnen inleven, zeker als je (als stemacteur) meerdere personages vertolkt. Leren (beter te) acteren helpt je om makkelijker bij je emoties te komen en je rol geloofwaardig neer te zetten. Daarnaast zal improvisatietheater je vooral leren snel en scherp te zijn, in het moment te reageren;
- te realiseren dat niemand – behalve de regisseur – je ziet. Veel acteurs die aan stemmenwerk beginnen, ontdekken dat
- hardop te lezen. Boeken, tijdschriften, teksten op social media, de krant, verkeersborden – lees alles hardop (voor jezelf of wie het horen wil). Als je dit regelmatig doet, zul je steeds beter, vloeiender, foutlozer kunnen uitspreken wat je leest, met de juiste intonatie, toon en het juiste ritme. Stemacteurs en voice-overs moeten immers effectief een tekst kunnen brengen die ze nog maar net onder ogen zien (op papier of vanaf scherm);
- je eigen stem op te nemen. En terug te luisteren. Neem aantekeningen, en verbeter jezelf bij een nieuwe opname;
- jezelf af te vragen of je financieel afhankelijk wilt zijn van de schommelende (en in het begin sowieso minimale) inkomsten van een creatief beroep in een markt die barst van de concurrentie;
Je wilt nog steeds stemacteur worden? Méér dan ooit? Je hebt een cursus/opleiding succesvol afgerond, hebt eventueel vervolgopleidingen gedaan, je bent met heel je wezen de wereld van het stemacteren ingedoken, je kent je stem, je weet wat je kunt en je wilt nooit meer iets anders?
Okay. Dan maak je een kans. Ga ervoor!